Leuvense onderwijsmakers netwerken om elke leerling aan boord te houden
De groeiende diversiteit in klassen is een grote uitdaging in het basisonderwijs. De draagkracht van leraren en scholen staat onder druk door de grote verschillen in leermogelijkheden én leernoden. Samen Onderwijs Maken (SOM), Lokaal overlegplatform (LOP) basisonderwijs en stad Leuven zetten hun schouders onder inclusie om zo de onderwijsgemeenschap basis- en buitengewoon basisonderwijs in Leuven nog sterker te verbinden.
Inspireren
Leuven zit boordevol ervaring en expertise. Maar liefst 100 leraren, beleidsmakers, directies en ondersteuners verzamelden op 29 januari 2024 op het forum ‘All-in-clusie’ voor een zoektocht naar meer inclusie. Er is veel vraag naar het delen van die kennis en good practices. Hoe kunnen scholen inclusie inzetten als troef? Welke methodieken kan je gebruiken om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften extra te ondersteunen? Hoe geef je alle leerlingen maximale kansen in een gewone klascontext en laat je hen deelnemen aan het schoolleven?
“Het forum is een eerste stap om dit thema in Leuven op de kaart te zetten. We willen inspireren met een wervende keynote van Beno Schraepen en innovatieve cases in Leuven meer zichtbaar maken. Maar we willen ook exploreren wat nodig is om inclusie haalbaar en mogelijk te maken in elke Leuvense school”, vertelt Eva Van de gaer, coördinator van SOM.
“Leraren moeten hun competenties kunnen versterken. Met een goede ondersteuning is een meer inclusieve klaspraktijk en schoolcultuur haalbaar. In Leuven werken we samen, over schoolgrenzen heen, om dit soort grote en complexe uitdagingen aan te pakken”, vult Lalynn Wadera, schepen van Onderwijs in Leuven, aan.
“De kern van onderwijs moet zijn dat het alle kinderen en jongeren tot leren brengt. Ons onderwijssysteem richt zich te veel op een lat die bereikt moet worden. Haal je de lat niet of beantwoord je niet aan de norm, dan donder je uit het ‘reguliere’ circuit.” – Beno Schraepen
Beno Schraepen: "Ik ben niet tegen buitengewoon onderwijs; ik ben tegen segregatie."
All-in-clusie
Beno Schraepen, orthopedagoog en docent aan de Artesis Plantijn Hogeschool in Antwerpen, opent het forum met zijn keynote ‘Inclusie maakt beter onderwijs’. “Segregatie van leerlingen met een beperking veroorzaakt uitsluiting”, aldus Schraepen. In 4 workshops zochten de deelnemers uit hoe dat in Leuven beter kan.
Kwalitatief onderwijs is kwaliteitsvol voor élke leerling, vinden Katleen Gillard en Judith Verhaert, begeleider basisonderwijs voor het katholiek- en het gemeenschapsonderwijs. In hun workshop maken de deelnemers kennis met flexibele leerwegen op klas- en schoolniveau en ontdekken ze de waaier aan tools die je als basisschool in handen hebt om een stap dichter naar inclusie te zetten.
Annet de Vroey, onderzoeker binnen het expertisecentrum Inclusive Society van UCLL, vertrekt van een positieve relatie tussen leraar en leerling als hefboom voor een inclusieve klaspraktijk. Het is de sleutel tot leermotivatie, effectieve instructie, klasorganisatie en gedragsmanagement en biedt ruimte voor differentiatie en autonomie.
Dat er in Leuven al heel wat ervaring is rond inclusief onderwijs, bewijst Lucas Hermans. Hij is leraar bij Eureka, de school voor normaal- tot hoogbegaafde leerlingen met ernstige dyslexie en dyscalculie. In zijn workshop toont Hermans hoe je via het Eureka-keuzemodel de juiste redelijke aanpassingen kiest. Die zijn noodzakelijk om leerlingen succesvol te laten zijn in hun (volgende) school, en helpen de draagkracht van de leraar te vergroten. Bovendien zijn ze vaak effectief voor alle leerlingen in de klas.
Jona Van den Bossche en Nena Erzeel zijn directeurs van Matadi, een school die inclusie in het hart draagt en kinderen uit buitengewoon en gewoon onderwijs samenbrengt in leertuinen. De kracht van Matadi zit in de bundeling van didactische expertise in een slimme organisatie.
“Wil je als maatschappij slagen, dan moet je investeren in samenleven en samenwerking. Achtergrond, taal of een beperking mogen geen obstakels zijn. Omgaan met diversiteit wordt een van de kernvaardigheden van de toekomst.” – Nena Erzeel
Iedereen aan boord
De aftrap is genomen, maar wat nu? Deelnemers en experten zijn het er alvast over eens: we moeten in Leuven samen onderwijs maken om zo elk kind aan boord te houden. Knowhow en wetenschappelijke achtergrond hebben we in Leuven. Het is nu ook een kwestie van durf om kleine en grotere sprongen vooruit te zetten, toont Beno Schraepen met zijn onderzoek binnen Onwijs Onderwijs.
Wil je meer lezen over de expertise van onze gastsprekers?
We publiceerden de reportage over Matadi van onze collega’s van Sociaal.net al eerder. Ook met Jona Van den Bossche zelf hadden we een gesprek over zijn visie op inclusie. Met de andere gastsprekers gaan we nog 1-op-1 in gesprek. Die interviews brengen we later dit jaar.