Hoe kunnen we structureel bruggen slaan tussen onderwijs en cultuur?
8 juni 2023
 Laboratorium
Ontwerpfase
Bouw mee aan een toekomstlabo voor Europa. Ontdek de kracht van je verbeelding.
Stel je voor! Onze regio levert in 2030 met Leuven de Europese Culturele Hoofdstad en positioneert zich daarmee als één van de meest sociale, open, innovatieve en creatieve regio’s van Europa. Dat heeft ongetwijfeld een enorme impact op alle sectoren actief in Leuven en Oost-Brabant.
Wat kan deze ambitie betekenen voor het onderwijs? In februari 2023 werd het startschot gegeven met de Leuvense cultuursector. Nu willen Lore Baeyens, Sarah Bekambo en Stijn Devillé, de intendanten van LOV 2030 – de naam voor de kandidatuur van Leuven & Beyond voor Europese Culturele Hoofdstad 2030 – op zoek gaan naar hoe cultuur en onderwijs elkaar kunnen versterken. Zij vroegen aan SOM om mee te zoeken naar die ‘radicaal nieuwe verbindingen‘.
Opstart
Onderzoeksfase: oktober 2023 – februari 2024
In een eerste fase brengen we in kaart wat de noden zijn vanuit de twee sectoren.
We spreken met Sofie Vermeiren en Peter Bary van M Leuven en met Stasha Long en Conny Feyaerts van basisschool Mater Dei over hun project De Kunstbrug. De Kunstbrug dient als inspiratiebron voor een mogelijke duurzame samenwerking tussen onderwijs en cultuur. Met dit gesprek willen we de ervaringen van beide partners leren kennen: wat liep er goed? Waar botsten ze tegenaan? Wat waren de noden en verwachtingen?
We gaan vervolgens in gesprek met andere onderwijs- en cultuurmakers en proberen zo een zicht te krijgen op de randvoorwaarden voor een duurzame samenwerking tussen onderwijs en cultuur.
Kick-off: 22 april 2024
Op maandag 22 april 2024 organiseren we een kick-off met alle partners binnen onderwijs en cultuur die zich willen engageren om actief deel te nemen aan het labo. We gaan op zoek naar matches tussen een onderwijs- en een cultuurpartner en tekenen samen het kader uit met de idee om vanaf september 2024 te starten met de experimenten.Â
Matchmaking: 30 mei 2024
Tijdens onze tweede bijeenkomst met de labogroep gingen we op zoek naar matches tussen een onderwijs- en cultuurpartner. Heel wat eerste ideeën borrelden.
We tekenden samen een kader uit met een (flexibele) tijdslijn en gaan hier de komende periode verder mee aan de slag.
Projectplan opstellen: 21 september 2024
Op de bijeenkomst van het labo op donderdag 21/9 spatte het enthousiasme ervan af. De vingers jeuken om erin te vliegen. De eerste resultaten worden de komende weken al zichtbaar.
Radicaal nieuwe verbindingen
Beide sectoren slaan de handen in elkaar voor experimenten die leerlingen en studenten de waarde van kunst en cultuur aan den lijve laten ondervinden.
SchrijfSterren
CVO Volt en De Bib Leuven bouwen met SchrijfSterren aan een innovatief project waarin leesbevordering, taalontwikkeling en grafische vormgeving centraal staan. Van september tot december 2024 waren de cursisten Nederlands uit de opleiding ‘Aanvullende algemene vorming’ (AAV) writers in residence in Bib Tweebronnen. Begeleid door leraren, vrijwilligers en experts Auteurs Emeraude Kabeya, Diane De Keyzer en Erwin Claes schreven ze verhalen in diverse genres. De cursisten uit de ‘Design’-opleidingen brengen de verhalen nu verder tot leven. Hou alvast een gaatje in je agenda voor hun expo op 23 mei 2025 in bib Tweebronnen.
Levensdraad
De vrouwenwerking van Ligo Oost-Brabant in de Leuvense buurt Casablanca werkt samen met MATRIX, centrum voor nieuwe muziek, en textielkunstenaar Silke Rys. Het project richt zich op laaggeletterde vrouwen met een migratieachtergrond en combineert kunst, cultuur, erfgoed en onderwijs om geletterdheid en maatschappelijke participatie te bevorderen. Silke Rys creëert samen met de vrouwen een ‘conversation pit’: een kunstwerk dat de vrouwen verbindt door gesprekken en textielwerk. De samenwerking biedt een veilige ruimte voor taalontwikkeling en het delen van persoonlijke verhalen. De soundscape die de vrouwen ontworpen hebben samen met MATRIX, biedt een tweede laag aan het kunstwerk. Het geheel resulteer in een collectief werk dat communicatie bevordert en de levensverhalen van de vrouwen symboliseert.
Remember my name
LUCA School of Arts, productiehuis fABULEUS en secundaire school Paridaensinstituut Leuven zetten een theatereducatief project op rond Remember my Name, een voorstelling van Mitch Van Landeghem en fABULEUS over kindsterren en wat er van hen geworden is.
LUCA-studenten van de Educatieve Master Drama ontwikkelen, ondersteund door fABULEUS, een reeks van 4 lessen. In een co-creatieve wisselwerking met de leraren Nederlands van het Paridaensinstituut geven de LUCA-studenten les aan tweedegraads leerlingen van Paridaens die de voorstelling in schoolverband zijn gaan bekijken.
De LUCA-studenten maken zo op een verdiepende manier kennis met de expertise van fABULEUS rond creatieve processen. Tevens leren ze hun doelen af te stemmen op een concrete onderwijspraktijk en de klassieke ‘nabespreking’ door artistiek-creatieve werkvormen te overstijgen.
Verticaal verbinden
In het project ‘Verticaal Verbinden’ verkent Stad & Architectuur samen met leerlingen Architectuur uit het 5e jaar secundair van De Wijnpers hoe architectuureducatie en ‘design learning’ kunnen bijdragen om complexe onderwijsuitdagingen aan te gaan.
Wat gebeurt er als we ruimte ontwerpen tussen bodem en hemel in plaats van het meer gangbare ‘op’ de grond? Met verticaal verbinden als opdrachtomschrijving spoort Stad & Architectuur de jongeren, opdrachtgever, experten en begeleiders aan om meer dan ooit te denken vanuit de verbinding tussen mens en de natuurlijke leefwereld. Ze gaan de diepte en hoogte in, graven in de Leuvense bodem en de levende ondergrond die onze alledaagse ruimtelijke leefomgeving onontkoombaar bepaalt en voedt.
Yellowcake, Little Boy
Muziektheatergezelschap Het nieuwstedelijk zet een traject op met het Heilig Hartinstituut rond hun nieuwe voorstelling Yellowcake, Little Boy. Deze voorstelling van Stijn Devillé gaat over de Belgische betrokkenheid bij de ontwikkeling van de bom op Hiroshima.
What’s next?
In maart 2025 komen we samen voor een stand van zaken van alle projecten. We denken na over hoe het traject verder vorm kan krijgen het komende schooljaar, maar ook richting 2030. Hoe kunnen we deze eerste kennismaking tussen onderwijs- en cultuurpartners verder verankeren? En hoe kunnen we dit soort trajecten ook uitbouwen in de brede regio. We durven groots te dromen!
