We hebben een nieuwe collega binnen het SOM-team, en wat voor één! Aysegül Akbal werkt nog maar een dikke week bij ons, maar strooit al met levenslessen, in een bedachtzaam, maar – al gelooft ze dat zelf niet – helder Nederlands. Een gesprekje over onderwijs tussen Oost en West en de kracht van de lach als diplomatiek middel.

Je woont nog maar 3 jaar in België. Wat deed je voor je verhuisde?

“Ik had tot 2020 in Turkije een heel drukke job als beleidsmedewerker bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ik volgde de maritieme relaties op tussen Griekenland en Turkije. Best wel gevoelige materie, bijvoorbeeld wanneer er schendingen waren van het luchtruim of de territoriale wateren. We kwamen samen met afgevaardigden van beide landen en probeerden de spanningen te beheersen. We zochten diplomatieke oplossingen om militaire tussenkomsten te vermijden.”

“Sinds de mislukte staatsgreep in 2016 veranderde de politieke situatie in Turkije meer en meer. Toen ik in een overleg inging tegen de standpunten van het regime belandde ik 2 dagen in de gevangenis. Bij mijn vrijlating kreeg ik te horen dat ik en mijn familie moesten uitkijken met wat we zeiden. Dat was het sein om uit Turkije te vertrekken.”

Hoe ben je dan in België terechtgekomen?

“Na mijn studies politieke wetenschappen aan de universiteit van Istanbul, haalde ik 12 jaar geleden in België een master in ‘Contemporary international politics and security studies’ aan de ULB. Mijn masterproef ging over Somalische piraterij in de Hoorn van Afrika.”

“Mijn man doctoreerde aan de KULeuven. We kenden België dus vrij goed. Het was een bewuste keuze om hier met ons gezin een nieuw leven op te bouwen. Mijn jongste zoon is hier geboren. Zodra hij naar de crèche ging, startte ik een cursus Nederlands aan het ILT. Ik voel me nu klaar om opnieuw te beginnen werken.”

Wat ga je doen voor SOM?

“Als administratief medewerker ben ik verantwoordelijk voor de financiële stromen: aankopen, onkosten, inkomsten en de rapportering daarover. Daarnaast draai ik mee als eventmedewerker. Ik organiseer mee de evenementen van SOM, beheer de inschrijvingen en je zal me regelmatig zien wanneer we het netwerk uitnodigen voor een van onze organisaties.”

Wat trok je aan om voor SOM te solliciteren?

“De job is voor mij een kans om me te ontwikkelen en veel bij te leren. Het is een zinvolle job, die ik goed kan combineren met mijn studie Nederlands aan het ILT. Dat is belangrijk, want ik maak me nog zorgen over werken in het Nederlands. Ik doe mijn best, maar het blijft soms moeilijk.”

“Toch heb ik er vertrouwen in. De teams bij SOM en de dienst Diversiteit zijn heel dynamisch. Ik kan veel oefenen, dus mijn taal zal de komende weken en maanden sterk evolueren.”

Je komt nu terecht in de boeiende wereld van het onderwijs. Welke ervaringen heb je met het onderwijs hier?

“Behalve mijn master in het Engels, is dat vooral via mijn 3 kinderen. Ze gaan naar school in basisschool De Zonnebloem. Mijn jongste zoon is net begonnen in de instapklas. Het is een grote stap, want alles is nieuw: de taal, de juffen, de vrienden. Hij kan nog maar enkele woorden Nederlands, maar bij de andere twee heb ik gemerkt hoe snel ze de taal leren op school.”

Waar zitten voor jou de grootste verschillen tussen het onderwijs in Vlaanderen en Turkije?

“Ik ging graag naar school in Turkije, maar onze leraren waren wel heel streng. Er was een grote barrière. Het kwam niet in je op hun zomaar iets te vragen. Hier is dat anders. Mijn kinderen kunnen alles vragen aan hun leraren. Dat helpt hun ontwikkeling en zelfvertrouwen.”

“In Turkije stond, toen ik een kind was, een muur tussen de leraren en de leerlingen. Maar dat maakte ook wel dat we onze leraren bewonderden. Sommigen stonden zelfs een stapje boven onze ouders. We konden onze ouders wel ’s negeren, maar dat deden we niet met onze leraren. De Turkse cultuur situeert zich op dat vlak tussen het Oosten en het Westen.”

Waar zit dat verschil tussen Oost en West?

“Oosterse landen hebben een meer collectivistische kijk. Mensen hebben meer respect voor autoriteit. Wat de leraar zegt, is de wet. Daar ga je niet tegenin. Mensen zeggen ook niet zomaar wat ze denken of vinden. De communicatie in Turkije is veel indirecter. Op dat vlak is Turkije een Oosters land, al zal dat intussen ook wel weer wat geëvolueerd zijn.”

“In België is de cultuur veel individueler. Ik merk aan mijn kinderen ook dat ze makkelijk iets mogen weigeren of negeren. Ik hoor thuis nu al soms: ‘Ik heb het recht om dit of dat te zeggen of te doen’. Nu ze klein zijn, gaat dat over details en vind ik het mooi om te zien. Maar misschien kijk ik er anders naar als ze ouder worden (lacht).”

“Ik vind het in elk geval belangrijk dat kinderen leren verwoorden wat ze denken of willen doen op voorwaarde dat ze de vrijheid van anderen niet in gevaar te brengen. Grenzen zijn belangrijk en die moeten ook duidelijk zijn tussen leraren en leerlingen.”

Je bent erg positief over de kracht van onderwijs. Wat maakt het beroep van leraar voor jou zo mooi?

“Als leraar maak je een bijzondere connectie met je leerlingen. Een kind is als een notitieboekje. Leraren vullen dat boekje, met kennis, taal, waarden. Elk woord dat je opschrijft draagt bij aan een mooi boek. Zo vorm je al die mensen. Hoe beter je dat doet, hoe mooier de mensen.”

“Zeker tijdens de adolescentie is dat zo belangrijk. Als leraar ben je een rolmodel. Je kan een link zijn tussen ouders en hun kinderen.”

Je job bij SOM is een stap in je nieuwe leven hier. Waar droom je nog van op professioneel vlak?

“Natuurlijk wil ik me verder ontwikkelen en nog iets doen met mijn studies. Maar daarom wil ik eerst nog veel beter Nederlands spreken. Pas dan zal ik me klaar voelen om eventueel aan de universiteit te doctoreren. Ik weet wel dat dat ook in het Engels kan, maar als ik hier leef, wil ik ook in het Nederlands aan onderzoek kunnen doen.”

Welk onderzoek ligt op de achtergrond misschien al te garen?

Door mijn geschiedenis boeien de veiligheidsproblemen in de internationale politiek me heel sterk. Hoe ver kan de rol van de Navo gaan en hoe zien we een toekomstig Europees leger? Welke rol kan een Europese defensie spelen voor de veiligheid in de rest van de wereld?

Het contrast met de lokale wereld van SOM lijkt groot.

Het is maar hoe je het bekijkt. Ik heb al zo veel fijne collega’s ontmoet, zowel bij SOM, als bij de dienst Diversiteit. Er hangt hier een heel mooie sfeer. Iedereen lacht graag en daarom voel ik me comfortabel. Als mensen lachen, zijn problemen plots veel kleiner dan ze op het eerste gezicht lijken. Je vindt dan altijd wel een oplossing.