29/01/2024

SOM, Lokaal overlegplatform basisonderwijs en stad Leuven zetten hun schouders onder inclusie. We willen de onderwijsgemeenschap basis- en buitengewoon basisonderwijs Leuven verbinden rond dit thema.

We starten met een forum ‘all-in-clusie’. Welkom aan alle leerkrachten, beleidsmakers, directies en ondersteuners.

Planning

15u00: onthaal (aanmelden)

15u15: plenair

• • inleidend woord door schepen van onderwijs Lalynn Wadera
  • keynote Inclusie maakt beter onderwijs door Beno Schraepen

16u30: boeiende workshops gericht op de praktijk

17u30: samen de toekomst schrijven als SOM Netwerk

18u00: netwerkmoment met een hapje en een drankje

Meer info over het programma vind je hieronder.

Programma

Keynote speaker: Beno Schraepen

Beno Schraepen is orthopedagoog en docent aan de Artesis Plantijn Hogeschool in Antwerpen. Hij stond mee aan de wieg van IncEna, het studiecentrum voor Inclusie en Enablement, dat inclusie in onderwijs, vrije tijd, tewerkstelling, … ondersteunt. Beno werkte als orthopedagoog in het buitengewoon onderwijs. Hij raakte er steeds meer van overtuigd dat de opdeling in ‘gewoon’ en ‘buitengewoon’ niet werkt.

“De kern van onderwijs moet zijn dat het alle kinderen en jongeren tot leren brengt. Ons onderwijssysteem richt zich te veel op een lat die bereikt moet worden, haal je de lat niet of beantwoord je niet aan de norm dan donder je uit het ‘reguliere’ circuit. Andere landen – onder andere Scandinavische landen, Italië … – bewijzen daarentegen dat het inclusiever kan en mét goeie leerresultaten.”

En toch, ook in Vlaanderen zijn veel leerkrachten zich bewust van de mechanismen die tot exclusie leiden. Zij doen het anders, maar er is nog werk aan de winkel. Als elke school en elke leerkracht de mogelijkheden en de meerwaarde ziet van inclusie, geven we elk kind de kans om samen met leeftijdsgenoten te leren en kind te zijn én wordt ons onderwijs voor elk kind beter.

Vanuit zijn gedrevenheid neemt Beno ons mee in haalbare mogelijkheden om te kiezen voor inclusie.

Workshops

Workshop 1: Noodzakelijk voor zorgleerlingen, effectief voor iedereen – Lucas Hermans

Deze workshop richt zich vooral naar leerkrachten en onderwijsondersteuners.

Plots komt er een nieuwe leerling met extra zorgnoden bij in jouw klas. Hoe pakken we dit samen als school aan, zodat je als leerkracht op een realistische manier rekening kan houden met de verschillende zorgnoden van je klas? Hoe maak je inclusie mogelijk?

In deze workshop tonen we hoe je via het Eureka-keuzemodel de juiste redelijke aanpassingen kiest. Deze zijn noodzakelijk om leerlingen succesvol te laten zijn in hun volgende school, en helpen de draagkracht van de leerkracht te vergroten. Bovendien zijn ze vaak effectief voor alle leerlingen in de klas.

In deze workshop tonen we concrete leerkracht-vriendelijke technieken die haalbaar zijn in elke klas.

Binnen Eureka volgen leerlingen gemiddeld 2 jaar les waarna ze re-integreren in een andere school. De leerlingen zitten op leeftijd, niet op niveau. Als leraar sta je voor een diverse groep leerlingen met diverse (leer)stoornissen en leerproblemen. In de beperkte didactische tijd die je hebt bereid je de toekomst van de leerling voor.

Lucas Hermans zet zich in voor de verspreiding van de expertise van Eureka. Hij is actief binnen Eureka Onderwijs en verbindt technologie aan didactiek met projecten als Eureka ADIBib. Op YouTube kan je hem zien en horen in honderden leervideo’s rond digitale vaardigheden, rekenen, taal en meer.

Workshop 2: Samenwerking buitengewoon-gewoon onderwijs – Jona Van den Bossche

Deze workshop richt zich vooral naar directies, CLB’s en beleids- en onderwijsondersteuners.

Je las het al in de pers: het water tussen buitengewoon en gewoon onderwijs hoeft niet diep te zijn. Er zijn heel wat mogelijkheden om bruggen te bouwen.

Deze sessie splitsen we op in 2 delen.

In het eerste deel verschaft Jona van de school Matadi je inzicht in hoe de middelenstromen in het buitengewone onderwijs vorm krijgen. Hoeveel middelen krijgen BuO-scholen écht om hun werking op te zetten? Hoeveel invloed heeft een juiste attestering op de ondersteuning van een kind in het buitengewoon onderwijs?

Vervolgens komen de mensen van Matadi vertellen hoe ze de middelen van BaO en BuO samenbrengen in één inclusieve school. 1+1=3 volgens hen en ze leggen graag uit waarom.

Jona Van den Bossche is samen met Nena Erzeel en Liesbeth Mentens directeur van de Matadi, een school die inclusie in het hart draagt en kinderen uit buitengewoon en gewoon onderwijs samenbrengt in leertuinen.

Workshop 3: Een inclusieve klaspraktijk – Annet de Vroey

Deze workshop richt zich vooral naar leerkrachten en onderwijsondersteuners.

In je dagelijkse klaspraktijk merk je als leraar een steeds toenemende diversiteit en komen er steeds meer ondersteuningsvragen.

In deze workshop vertrekken we van een positieve relatie tussen leerkracht en leerlingen als hefboom voor een inclusieve klaspraktijk. Die relatie vormt immers de sleutel tot leermotivatie, effectieve instructie, klasorganisatie en gedragsmanagement en biedt ruimte voor differentiatie en autonomie.

Wat dit betekent in basisonderwijs illustreren we aan de hand van observaties en jullie eigen expertise. Vervolgens voegen we hier eenvoudige UDL-principes aan toe die differentiatie en verdere personalisering haalbaar maken.

Tot slot bekijken we hoe een goede samenwerking op school ook collegiale ondersteuning en de klaspraktijk zelf versterken. We bieden je zo een kijkwijzer waar je in de dagelijkse praktijk stap voor stap mee aan de slag kan.

Annet de Vroey was opleidingsverantwoordelijke van o.m. de bachelor-na-bachelor Buitengewoon onderwijs van UCLL .  Ze werkt als projectmedewerker voor het European Agency for Special Needs and Inclusive Education.  Momenteel doet ze onderzoek en geeft ze navorming voor het expertisecentrum Inclusive Society van UCLL.

Workshop 4:  Flexibele leerwegen – Katleen Gillard en Judith Verhaert

Deze workshop richt zich naar directies, CLB’s en beleids- en onderwijsondersteuners.

Voor een kind een attest krijgt van ‘individueel aangepast curriculum’ (IAC) kan een school heel wat doen om het leren van elk kind maximale kansen te geven. Dit kan via ‘flexibele leerwegen’.

In deze workshop krijg je de unieke gelegenheid om iets te leren vanuit de kennis van beide onderwijsnetten.

Katleen Gillard en Judith Verhaert brengen hun kennis bij elkaar en bieden kaders en levende praktijkvoorbeelden om als school een stap dichter naar inclusie te zetten. Ze tonen de waaier aan tools die je in de basisschool in handen hebt om dit waar te maken:

• Welke mogelijkheden heb je om zowel op school, klasoverstijgend als klasspecifiek te differentiëren en te remediëren? Hoe zet je praktijken op die zich richten naar specifieke doelgroepen? Dat kan als je vertrekt vanuit leerdoelen. In het katholiek onderwijs wordt dit gesteund door een leerplan dat niet gekoppeld is aan leeftijd van kinderen of jaarklassen.
• Hoe kan je inzetten op gepersonaliseerd samen leren en flexibel organiseren zoals men voorstelt in het gemeenschapsonderwijs?

Katleen Gillard is begeleider basisonderwijs voor het katholiek onderwijs en Judith Verhaert is begeleider basisonderwijs voor het gemeenschapsonderwijs.  Beide begeleiders zijn gespecialiseerd in de ondersteuning bij het vormgeven van zorg op school.