04/10/2024

Op vrijdag 4 oktober 2024 klinken we op het bruisende SOM-netwerk. Kom jij mee het nieuwe schooljaar feestelijk inzetten?

Ontdek onze plannen voor dit onderwijsjaar op SOM start. Wij zorgen samen met KSO Lemmens voor inhoudelijke input en verwennerij voor al onze partners.

We organiseren dialoogtafels rond 3 verschillende thema’s:

1. Hoe kunnen we omgaan met polariseringsdynamieken in de klas?
2. Zijn zij-instromers een antwoord op het lerarentekort?
3. Wat zijn de effecten van (digitale) media op het welbevinden van jongeren?

Je kan deelnemen aan 1 dialoogtafel naar keuze, waar je in gesprek gaat met een ervaringsdeskundige en een expert binnen dat thema. (Meer info over de thema’s en gastsprekers vind je onderaan deze pagina.)

Heb je zelf (concrete) praktijken vanuit jouw school/organisatie? Er is ruimte om je input in te brengen en zo het gesprek mee te voeden. Zo kan je anderen inspireren of zelf advies inwinnen rond jouw concrete voorbeeld.

Werk je in het Leuvense onderwijs als leraar, docent, leerlingbegeleider, ondersteuner, partnerorganisatie voor cultuur of welzijn…? Zet je weekend meteen goed in door samen het glas te heffen en contacten te leggen met het SOM-team, de SOM-raad, andere scholen of instellingen, onderzoekers, de culturele sector, welzijnswerkers…

Programma

16u00: onthaal

16u10: plenaire sessie met:

• a capella koorzang: Pase’el agua (Gallisisch volkslied) en Uti vår hage (Zweeds volkslied);
• welkomstwoord door Katrien De Groot (directeur KSO Lemmens) en Lalynn Wadera (Schepen van Onderwijs Leuven);
• vooruitblik op SOM-werkjaar door Jan Elen (SOM-voorzitter);
• artistiek intermezzo door leerlingen Dans.

16u45: dialoogtafels

17u45: receptie

Gastsprekers & thema’s

1. Hoe kunnen we omgaan met polariseringsdynamieken in de klas?

Polarisatie neemt toe in de samenleving. Maatschappelijke thema’s als migratie en gendergelijkheid verhitten de gemoederen, ook binnen de schoolmuren. Tal van studies tonen aan dat een open klas- en schoolklimaat een positief effect hebben op de burgerschapsvorming van jongeren. Maar hoe geef je les over gevoelige thema’s zonder tot conflicten te komen? Kan je als leraar inschatten wanneer conflicten en polarisering democratisch blijven en wanneer ze toxisch dreigen te worden? En hoe reageer je wanneer dergelijke gesprekken in de klas tot spanningen leiden? Kan zo’n strijd iets vruchtbaars opleveren? Welke positie neem je als leraar in? Blijf je onpartijdig of verdedig je een bepaalde stelling?

Expert: Maarten Van Alstein

Maarten Van Alstein is senior onderzoeker bij het Vlaams Vredesinstituut. Binnen het programma ‘Conflict, vrede en samenleving’ doet hij onderzoek naar leren uit het gewelddadige verleden en conflicttransformatie, in het bijzonder het hanteren van controverse en polarisatie in educatieve contexten. Hij is auteur van ‘Omgaan met controverse en polarisatie in de klas’ (2018, Pelckmans) en ‘Geweld. Een geschiedenis van het moderne Europa’ (2024, Ertsberg).

Ervaringsdeskundige: Katrien Lavaerts

Katrien Lavaerts’ schoolloopbaan begon in het buitengewoon secundair onderwijs type 1/3 in BuSO Ten Desselaer Lovenjoel. Toen de school sloot, zocht ze een nieuwe uitdaging in de GON-begeleiding (aan het K.I. Woluwe) van jongeren in het autismespectrum die naar reguliere secundaire scholen gingen.

Later werd ze leerondersteuner. Ze begeleidt kinderen met spraak-en taalontwikkelingsstoornissen in de Mozaïek in Kessel-Lo, een warme school voor een kleine 500 kinderen met 32 nationaliteiten. Als interne ondersteuner geeft ze ook raad aan leraren, helpt ze groepjes kinderen en is ze kindertalentenfluisteraar.

2. Zijn zij-instromers een antwoord op het lerarentekort?

Het lerarentekort is in heel wat scholen voelbaar. Leerlingen brengen (te) veel tijd door in de studie. Meer en meer leraren zonder het vereiste bekwaamheidsbewijs staan voor de klas. Scholen zoeken creatief naar oplossingen door aanpassingen in het lessenrooster, klassen samen te voegen of voor bepaalde lessen over te schakelen op afstandsonderwijs. Ook een toenemend aantal zij-instromers vult een stuk van de leemte in, maar dan moeten we ze wel aan boord kunnen houden. 28% van de zij-instromers verlaat het onderwijs alweer het volgende schooljaar. Zijn zij-instromers een antwoord op het lerarentekort? Hoe behouden we zij-instromers in ons onderwijs? Hoe zorgen we ervoor dat ze niet verloren lopen op school maar opgaan in schoolteams? En hoe kunnen we zij-instromers voldoende ondersteuning bieden zonder dat dit voor extra belasting zorgt bij collega’s?

Expert: Virginie März

Virginie März is onderwijsdeskundige en werkt als hoogleraar aan de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de Université catholique de Louvain (UCLouvain). In haar onderzoek richt ze zich op de professionele ontwikkeling van leraren (van startende leraren tot leraren op het einde van hun loopbaan), schoolontwikkeling en de implementatie van curriculumhervormingen. Haar interesse gaat uit naar de grote diversiteit in de groep van startende leraren die scholen binnenkomen. Starters die de laatste jaren in de picture staan, zijn zij-instromers. Virginie bestudeert hoe zij-instromers hun start in het onderwijs ervaren, wat dit betekent voor scholen en hoe aanvangsbegeleiding er kan uitzien voor deze groep.

Ervaringsdeskundigen: zij-instromer Sarah Casaer en zij-uitstromer Marilou Sleiderink

Sarah Casaer besliste 10 jaar geleden om haar hart te volgen en maakte de overstap naar het onderwijs. Nadat ze haar lerarenopleiding voltooide, startte ze haar loopbaan in het onderwijs. Vandaag staat ze fulltime voor de klas in de Appeltuin en getuigt ze over hoe de instroom in onderwijs verliep.

Toen Marilou Sleiderink eind 2021 op zoek ging naar een nieuwe wending in haar loopbaan, zette het lerarentekort haar aan om als zij-instromer een vervanging van enkele maanden te doen in Sancta Maria Leuven.

Na afloop besloot ze opnieuw in de privésector aan de slag te gaan, maar parallel daaraan wel betrokken te blijven in het onderwijsveld. Zo behaalde ze een educatieve master en werkte ze op projectbasis als beleidsondersteuner voor een basisschool in Schaarbeek. Daar bouwde ze mee aan een innovatieve proeftuin voor de creatie van extra leerkansen, zowel binnen als buiten de school(m)uren.

Met deze ervaringen op zak denkt ze graag mee na over hoe zij-instromers een succesvolle start kunnen beleven in het onderwijs.

3. Wat zijn de effecten van (digitale) media op het welbevinden van jongeren?

Uit onderzoek blijkt dat een substantieel deel van de jongeren veel meer tijd spendeert met digitale media dan dat ze praten met ouders of vrienden of zelfs naar school gaan. Hoe geeft mediagebruik vorm aan het opgroeien van onze adolescenten? Hoe spelen al deze media in op het welzijn van jongeren? En wat is de rol van het onderwijs?

Expert: Laura Vandenbosch

Laura Vandenbosch is professor aan het Departement Communicatiewetenschappen (KU Leuven) en director van het Leuvense Media Psychology Lab. In haar onderzoek staat de relatie tussen media en welzijn centraal. Ze is betrokken in heel wat (internationaal) onderzoek rond de effecten van (digitale) media bij adolescenten en jongvolwassenen met betrekking tot welzijn, lichaamsbeeld, genderidentiteit, seksualiteit, politieke socialisatie, prestatiedruk en professionele keuzes.

Ervaringsdeskundige: Hilde Van Wichelen

Hilde Van Wichelen werkt al 30 jaar als leraar in het Heilige-Drievuldigheidscollege in Leuven. Haar expertise is de preventieve en curatieve aanpak van conflicten en (cyber)pesten op school via het  project met Switchers (peer mediation).

Haar school startte dit schooljaar met een gsm-verbod. De ervaring is dus nog pril, maar ze wil graag getuigen over hoe de school daar ook preventief rond werkt.