Heel wat mensen dagdromen wel eens over een overstap naar onderwijs. Maar doembeelden over moeilijke tieners, perikelen over anciënniteit of de combinatie tussen werk en een lerarenopleiding staan tussen droom en daad. Op die manier loopt ons onderwijs een hoop fantastische profielen mis.

Door potentiële collega’s in spe een realistisch beeld en een antwoord te bieden op hun meest prangende vragen, wilden we vanuit ons labo zij-instromers de drempel verlagen. Daarom organiseerden we op woensdag 21 mei onze allereerste Leuvense Open Lesdag.

Voor de meer dan 100 geïnteresseerden was het vaak al jaren geleden dat ze nog ’s de binnenkant van een klaslokaal zagen. Zij kregen in de voormiddag de kans om ondergedompeld te worden in ‘lesgeven zoals het is’ in een Leuvense school.

(Lees verder onder de fotogalerij.) 

Op de infobeurs in Campus Corso konden geïnteresseerden hun bezorgdheden voorleggen aan ons ‘Durf-te-vragen’-panel met tonnen praktijkervaring.

(Lees verder onder de fotogalerij.)

Wie nog niet overtuigd was, kon aanschuiven voor een tête-à-tête met experten van Acerta, Agodi, VDAB en de lerarenopleidingen van KU Leuven en UCLL. We legden een subtiel oor te luisteren bij de geanimeerde gesprekken en peilden naar wat er zoal leefde aan beide kanten van de tafels.

“Weer gaan studeren schrikt wel wat af.” – bezoeker Kathleen

Bezoeker Kathleen: “Ik studeerde in 2000 af als verpleegaspirant en werkte jaren in de thuiszorg, de bewakingssector en als cipier. Op dit moment ben ik tandartsassistent.”

“Ik overweeg een educatief graduaat om les te geven in zorgrichtingen. Na het middelbaar startte ik aan een opleiding lager onderwijs. Toen mijn vader invalide werd en ik moest gaan werken kon ik die helaas niet afwerken. Maar de onderwijsmicrobe is altijd blijven kriebelen. Ik vond gewoon nooit een goed moment om de draad weer op te pikken.”

“Het lijkt me een voordeel dat ik praktijkkennis mee kan nemen naar de opleiding. Langs de andere kant schrikt het me ook wel af om weer te gaan studeren. Na bijna 25 jaar weer op de schoolbanken zitten, wordt een uitdaging.”

“Ik volgde enkele lessen in het Sint-Pieterscollege en voelde meteen: dit wil ik doen.” – Bezoeker Kim

Bezoeker Kim: “Ik zette lang geleden mijn aggregaatsopleiding stop om aan een doctoraat te werken in de psychologie. Maar eigenlijk wilde ik altijd al lesgeven. Zonder dat doctoraat stond ik nu wellicht al lang voor de klas.”

“Als doctoraatsstudent gaf ik soms les en in het ziekenhuis waar ik nu al jaren werk, draai ik mee in geneeskundige opleidingen en de permanente vormingen van verpleegkundigen. Nu men meer en meer op zoek is naar zij-instromers lijkt het me een goed moment om de echte stap te zetten naar het onderwijs.”

“Ik volgde enkele lessen in het Sint-Pieterscollege en voelde meteen: dit wil ik doen. Het lijkt me heerlijk om in interactie te gaan met jongeren, hen op een andere manier naar de wereld te laten kijken, te leren denken en wijsheid en kennis op te laten doen.”

“Als ik de flyer voor deze dag niet had zien liggen, zat ik nu nog met het idee dat ik er ooit wel ’s aan zou beginnen. Nu is de eerste stap gezet. Toch heb ik nog wel vragen. Welke vakken mag ik geven? Kan ik vrijstellingen krijgen in de opleiding vanuit mijn praktijkervaring? En hoe zit het met anciënniteit? Voor ik de sprong in het onbekende waag, wil ik daar toch wat meer duidelijkheid over.”

“Ik weet niet of ik les mag geven over mijn specialiteit.” – Bezoeker Wouter

Bezoeker Wouter: “Ik werkte 20 jaar in het buitenland en woon sinds kort weer in Leuven. Vlak nadat ik afstudeerde, gaf ik een beetje les en dat beviel me wel. Ik ben van nature heel nieuwsgierig en beleef er plezier aan om kennis te delen. Nu ik zelf kinderen heb, is die interesse helemaal opgeflakkerd.”

“Ik werk intussen al jaren voor een groot technologiebedrijf. Mijn specialiteit is communicatie over die technologie. Dat lijkt me in deze tijden bijzonder relevant, als je bijvoorbeeld kijkt naar hoe generatieve AI meer en meer opduikt in het dagelijkse leven.”

“Technologie biedt enorme mogelijkheden, maar je moet jongeren ook kritisch maken en ermee om leren gaan. Zeker in onderwijs moeten we goed nadenken over de boodschappen die we van de big tech krijgen. Ik wil er graag les over geven, maar ik weet niet of dat op basis van mijn diploma wel kan. Op dat soort vragen hoop ik vandaag een antwoord te krijgen.”

(Lees verder onder de foto.)

“Je bent meer je eigen baas.” – Bezoeker Sam

Bezoeker Sam: “Ik studeerde elektromechanica. Ik werkte als technisch tekenaar en enkele jaren als zelfstandig foto- en videograaf. Nu heb ik een tijdelijke job als verkoper. Het is dus een goed moment om te springen.”

“Mijn schoonmama en -zus hebben ook altijd lesgegeven. We praten dus veel over onderwijs. Ik denk dat ik leerlingen uit de tweede graad veel kan bijbrengen vanuit mijn achtergrond als technisch tekenaar en mijn studies elektromechanica.”

“Ik bezocht een les mechanica in het VTI. Zeer interessant, omdat de leraar zelf ook een zij-instromer is. Hij wees me op de totaal andere werkomgeving ten opzichte van de privésector. Je bent meer je eigen baas en je voelt niet de druk dat je werk geld in het laatje moet brengen.”

“Vanuit mijn eigen traject wil ik ook levenslessen aan leerlingen meegeven. Na je middelbaar zijn er nog zoveel mogelijkheden. Je kan opnieuw gaan studeren en je werk zal zelden voor altijd hetzelfde blijven. Het is dus zo belangrijk om te blijven bijleren.”

(Lees verder onder de foto.)

“Het gastleraarschap is ideaal voor wie twijfelt.” – Alexander Claassens (Acerta Consult)

Alexander Claassens (Acerta Consult): “Binnen het project ‘gastleraar’ bouw ik bruggen tussen scholen, bedrijven en kandidaat-gastleraren. Als een leraar uitvalt, kunnen gastleraren snel een (deel van een) lesopdracht overpakken voor een aantal weken. Ze geven voor alle duidelijkheid dus geen gastlessen.”

“Dankzij mediacampagnes hebben intussen meer dan 2500 kandidaat-gastleraren zich aangemeld. We bekijken met hen wat ze willen doen en trekken naar scholen om uit te zoeken wat er nodig is. Op die manier werken we cases op maat van de gastleraar én de school uit.”

“Gastleraren zijn dus geen structurele oplossing voor het lerarentekort. Het format is wel de ideale manier voor wie nog twijfelt om een keer te proeven van onderwijs, zonder al grote engagementen aan te gaan.”

(Lees verder onder de foto.)

“Een lerarenopleiding is geen cursus bloemschikken” – Tine Aers en Leen Vandermarliere (UCLL)

Tine Aers en Leen Vandermarliere (UCLL): “Met de verkorte educatieve bachelor secundair onderwijs en het educatief graduaat hebben we 2 opleidingen voor zij-instromers en pas afgestudeerden. Op 5 jaar tijd is het aantal studenten verdubbeld tot een 500-tal. We zien vaak erg getalenteerde profielen, die een hoop ervaring meenemen.”

“We krijgen veel vragen van mensen die de stap willen zetten naar het onderwijs via een LIO-traject. De leercurve daar is steil, maar we moeten er ook wel bij vertellen dat het een pittige keuze is.”

“Sommige potentiële zij-instromers vertellen ons dat ze voltijds aan het werk zijn, met soms nog kleine kinderen. Ze zijn hun job beu en willen snel starten in het onderwijs. In zo’n geval proberen we een realitycheck te bieden. Een lerarenopleiding is geen cursus bloemschikken.”

“Studenten moeten tijd krijgen om wat ze geleerd hebben toe te passen en daarover te reflecteren. Het draait om leren, niet om overleven. Wij doen dus niet aan kort en snel. We willen onze studenten ook voldoende zien. Afstandsonderwijs kan voor een stuk, maar de verbinding met elkaar, met ons als docenten en met de hogeschool is heel belangrijk.”

(Lees verder onder de foto.)

“Velen schrikken dat je ook zonder diploma voor de klas kan staan.” – Katrien Kempeneers (KU Leuven School of Education)

Katrien Kempeneers (educatieve master maatschappijwetenschappen / School of Education): “We krijgen heel wat vragen over onze opleiding, maar ook over het lerarenberoep zelf. Wat betekent het om voor de klas te staan? Hoe word ik voorbereid om voor een groep jongeren te staan? Hoe krijg ik vakdidactische inhoud mee?”

“Wat me het meest opvalt, is het enthousiasme om echt een verschil maken. Velen schrikken dat je ook zonder diploma voor de klas kan staan. Dat vind ik een goede instelling. Ze begrijpen dat het opleiding en knowhow vergt om les te geven.”

“Ik zou dan ook iedereen aanraden om een lerarenopleiding te volgen. De kennis en vaardigheden die je opdoet en de begeleiding door docenten met vakdidactische kennis én een voet in de praktijk is een grote meerwaarde.”

(Lees verder onder de foto.)

“Zoek het maar allemaal uit als je nog Nederlands aan het leren bent.” – Amber Hanssens (VDAB)

Amber Hanssens (VDAB): “Ik begeleid werkzoekenden die zich willen heroriënteren richting onderwijs of zorg. We krijgen veel vragen van mensen die een opleiding willen volgen met steun van VDAB. Sommigen zijn werkloos of leven van een uitkering, anderen zijn wel aan het werk.”

“Mij blijft een gesprek bij met een anderstalige vrouw met heel wat diploma’s die graag het onderwijs in wil. Daar komt toch wel wat bij kijken. Haar diploma’s moeten gelijkgesteld worden, maar ze moet ook niveau C1 halen voor Nederlands.”

“Zoek dat maar allemaal uit als je nog Nederlands aan het leren bent. Dan merk je de waarde van dit soort een-op-eengesprekken om mensen de weg te tonen naar de juiste instanties en opleidingen.”

(Lees verder onder de foto.)

“Durf contact met ons op te nemen” – Anneke Saey (Agodi)

Anneke Saey (Agodi): “Gelukkig zijn we hier met z’n vijven, want we krijgen ontzettend veel vragen. Bezoekers willen weten waar ze mogen lesgeven en of ze iets moeten bijstuderen. We helpen ook berekenen wat ze kunnen verdienen en hoeveel anciënniteit ze kunnen meenemen uit een vorig beroepsleven.”

“Intussen is dat maximaal 15 jaar en de kans is groot dat dat zo blijft. Je kan sinds kort trouwens heel eenvoudig zelf achterhalen hoe het voor jou zit, zelfs voor je eventueel start in onderwijs. Via ‘Mijn onderwijs Personeel’ kan je op een persoonlijke pagina een aanvraag starten.”

“Ik zou graag meegeven dat het allemaal niet zo moeilijk is als mensen het zich voorstellen. Laat je niet afschrikken en durf contact met ons op te nemen. Mail ons. We geven je met plezier een persoonlijk antwoord. Niet twijfelen!”

(Lees verder onder de foto.)

“Lesgeven in Leuven is een feest!” – Schepen van Onderwijs Lalynn Wadera

Schepen van Onderwijs Lalynn Wadera: “Het lerarentekort is een groeiende uitdaging, ook in Leuven. Zij-instromers brengen een rugzak vol levenservaring, expertise en motivatie mee naar de klas. Maar de stap zetten is niet altijd vanzelfsprekend.”

“Enkele jaren geleden begon ikzelf ook aan een lerarenopleiding. Als schepen van Onderwijs wilde ik voeling met de praktijk. Laat ons eerlijk zijn, je weet pas echt hoe het eraan toegaat in een klas door met je twee voeten in de praktijk te staan. Ik merkte toen hoeveel vragen ik had, net zoals de vele bezoekers hier.”

“Met de Open Lesdag kunnen we drempels verlagen en tonen dat een overstap naar het onderwijs haalbaar én waardevol is. Wie de goesting voelt om les te geven in Leuven, mag weten dat je in een warm netwerk terechtkomt, met veel scholen en leraren die je willen ondersteunen. Lesgeven in Leuven is een feest!”

De Leuvense Open Lesdag is een organisatie van SOM in samenwerking met Acerta, AGODI, KU Leuven, UCLL, Stad Leuven en VDAB.

Tekst: Piet Creten   |   Foto’s: Siemon Vanderhulst