Karen Stes
Brugfiguur
“De school is dé plaats waar alle gezinnen naartoe komen, ook wie hulp nodig heeft. Als brugfiguur heb je daar oog voor. Voor de school is het een meerwaarde dat iemand de tijd heeft om met de moeilijkheden aan de slag te gaan.”
Je bent brugfiguur en werkt als ‘outreacher’ voor ‘Leuven helpt’. Hoe zit die combinatie precies in elkaar?
Ik werk 12 jaar als buurtwerker. 2 jaar geleden werd ik ook brugfiguur in Vrije Basisschool De Twijg. Dat is een school voor en door mensen uit Wijgmaal. Voor mij is het ook een soort thuishaven. Als buurtwerker ben ik veel op de baan en dan is het fijn om in De Twijg collega’s te hebben en een vaste stek van waaruit ik mijn werk als brugfiguur kan regelen.
Sinds kort ben ik ook ‘outreacher’ binnen Leuven Helpt. Ik loop en fiets veel rond in Wijgmaal, spreek mensen aan, voer gesprekken met vrijwilligers, huisartsen, apothekers, thuisverpleging… zodat iedereen me kent en hulpvragen kan doorspelen. Ik doe huisbezoeken bij alle sociale woningen, 90-plussers en in het begin van het schooljaar bij gezinnen van 2,5-jarigen die nog niet zijn ingeschreven in een school.
Veel gezinnen die ik help, hebben kinderen in De Twijg. Op die manier overlappen die 2 functies dus heel mooi.
Waaruit bestaat je hulp als brugfiguur?
Elke week ziet er anders uit. Ik werk heel flexibel en op vraag van de mensen. In het begin van het schooljaar ben ik bijvoorbeeld veel aanwezig op het secretariaat, omdat daar dan veel mensen komen met praktische vragen. Ik detecteer administratieve, financiële en logistieke noden en vang die mee op.
Ik doe huisbezoeken, woon avondvergaderingen of oudercontacten op school bij, help bij het invullen van formulieren, begeleid ouders bij een bezoek aan de mutualiteit, zoek mee naar een crèche, een logopedist of tandarts… Ook alles wat met welzijn of welbevinden te maken heeft komt aan bod.
Je wil ook meer structureel een netwerk creëren voor ouders. Hoe belangrijk is dat?
Voor mensen die nieuw zijn in Wijgmaal of zich niet omringd voelen, is dat essentieel. Wijgmaal is gelukkig een heel warm dorp met veel engagement. Zodra je de spilfiguren kent, kan je daar een beroep op doen. Als ik huiswerkondersteuning zoek voor een kind, is er altijd wel een buur die met veel plezier die taak opneemt.
Soms doe ik aan match making. Zo was er een alleenstaande moeder waarvan de familie heel ver woonde. Ze had geen opvang als de kinderen ziek waren en kon ze niet altijd naar school brengen. Via via leerde ik een oudere dame kennen in dezelfde straat. Zij had geen kinderen en voelde zich soms eenzaam. Met kleine stapjes bracht ik ze met elkaar in contact. Intussen is er een vriendschapsband en vonden de kinderen een soort omafiguur in haar.
Dat is het mooie aan mijn werk. In het ideale geval vinden mensen hun weg en hebben ze mijn ondersteuning op termijn minder of niet meer nodig.
Als brugfiguur ondersteun je ook de school. Waaruit bestaat je rol daar?
Veel hulpvragen kwamen traditioneel bij leraren terecht. Die voelen wel aan dat gezinnen in de problemen zitten, maar hebben uiteraard niet altijd de tijd of het netwerk om ermee aan de slag te gaan. Omdat ik veel ervaring heb met de toeleiding van mensen naar de juiste organisaties, kan ik de leraren daarin ondersteunen.
We hebben als brugfiguur ook een bemiddelende rol. Onlangs volgde ik een zorgoverleg over een kind dat mogelijk naar een andere school zou moeten. Tijdens zo’n overleg zit ik naast de ouders. Vaak hebben die het moeilijk om hun thuissituatie, belangen of zorgen te verwoorden. Omdat ik hen goed ken, en door mijn buurtwerk heel wat inzicht heb in de contacten van gezinnen in een kwetsbare situatie, kan ik hen daarin bijstaan.
Je noemt jezelf een kritische vriend voor scholen en bestaande organisaties. Op welke manier vul je dat in?
Ik kan vanuit mijn ervaring het perspectief van gezinnen in een kwetsbare situatie binnenbrengen. Soms worden activiteiten op school al heel wat jaren op dezelfde manier georganiseerd. Dan kan je als externe partner bestaande zaken in vraag stellen. In nauw overleg met de school bekijken we of verandering mogelijk is.
Vorig jaar werkten we via vzw Krijt aan een armoedebeleid. We deden met de leraren een oefening rond verborgen kosten. Als de school een uitstap naar het bos organiseert en vraagt laarzen mee te brengen, krijg ik meteen een heleboel Whatsapp-berichten van mensen die geen laarzen hebben. Ik probeer er dan via Kirikou te vragen. Maar last minute is dat heel moeilijk en dan gaan de ouders toch nog naar de winkel.
Als je zelf geen geldzorgen hebt, besef je niet altijd wat komt kijken bij een leven in armoede. Die bewustmaking zie ik als een opdracht. Ik heb heel veel geluk dat de school daar zo voor openstaat. Toen we bijvoorbeeld merkten dat een groep ouders de schoolfacturen niet kon betalen, startten we met vrijwilligers die op school in de tuin komen werken, soep uitdelen of middagtoezicht doen. Zo besparen we op de werkingskosten van de school.
Werk je ook met de kinderen zelf?
Niet rechtstreeks, maar binnenkort organiseren we met Ligo Oost-Brabant wel een eerste vorming ‘Digivibes’. Ouders spijkeren er in een lessenreeksje hun computervaardigheden bij die te maken hebben met het schoolse leven. Het idee is om ook de kinderen een actieve rol te geven: tonen welke spelletjes ze spelen, hoe ze op Smartschool werken, welke programma’s ze op school gebruiken…
Wat maakt voor jou de job van brugfiguur zo mooi?
De school is dé plaats waar alle gezinnen naartoe komen, dus ook wie hulp nodig heeft. Als brugfiguur heb je daar oog voor. Omgekeerd is het voor de school ook een meerwaarde om iemand te hebben die tijd heeft om met de moeilijkheden aan de slag te gaan. Er zijn zo veel opportuniteiten. Wat mij betreft mogen daar nog veel meer uren naartoe gaan!
Je draagt ook bij aan het sociale weefsel van een buurt. De solidariteit van vrijwilligers, Gastvrij Wijgmaal, buren, klasgenoten, leraren is overweldigend. Toen een gezin moest verhuizen ontstond een carpoolsysteem zodat de kinderen hier naar school konden blijven gaan. Elke dag reden andere mensen. Anderen zorgden voor naschoolse opvang of brachten de kinderen naar hun hobby’s. Je staat als brugfiguur heel dicht bij de mensen. Die kleine, dagelijkse succeservaringen doen ontzettend veel deugd.
Je komt op heel wat scholen en ziet die vanuit een ander perspectief. Vanuit je ervaring als brugfiguur, hoe kijk je naar het lerarenberoep?
Als leraar ga je dagelijks samen op pad met kinderen. Daardoor heb je veel invloed op hen en indirect ook op hun gezin. Met de juiste aanpak kan je grote stappen vooruit zetten. Kinderen die het moeilijk hebben thuis trekken zich soms echt op aan hun leraren. Ze hebben er zo’n deugd van wanneer een leraar vraagt hoe het met hen gaat. Als leraar heb je dat voorrecht om een voorbeeld te mogen zijn voor kinderen.
Het ‘Brugfiguren op school’-project is een initiatief van stad Leuven i.s.m. 5 brugorganisaties: afdeling buurtwerk stad Leuven, buurtwerk ’t Lampeke, Huis van het Kind Leuven, KinderKuren en SAAMO. De brugfiguren zijn actief in de Leuvense basisscholen en ondersteunen gezinnen in een kwetsbare situatie op diverse levensdomeinen. Zo vormen zij een verbindingsfiguur tussen het gezin, de school en de bredere maatschappij.